Kennis op het grensvlak constructie, uitvoering en technologie

Gezamenlijke bijeenkomst van Stubeco, Stufib en Stutech op 30 oktober

3 november 2025

Het geluid is niet nieuw: de vakgebieden constructie, uitvoering en betontechnologie moeten meer samenwerken. Kennis over elkaars vakgebieden is daarbij essentieel. Die kennisdeling stond centraal op de derde gezamenlijke bijeenkomst van Stubeco, Stufib en Stutech, op 30 oktober bij Civilion in Den Bosch. Uiteenlopende onderwerpen werden van verschillende kanten belicht.

Foto: Marco Roosen tijdens zijn presentatie bij Civilion

Nieuwe dwarskrachtregels

Een concreet onderwerp waarbij constructie, uitvoering en technologie, de zogenoemd betondriehoek, elkaar nodig hebben zijn de nieuwe dwarskrachtregels in de nieuwe generatie Eurocodes. Niet alleen wordt daarin het schaaleffect bij hoge constructies beter in rekening gebracht, op basis van nieuwe inzichten krijgt ook de korrelgrootte van het toeslagmateriaal invloed op de dwarskrachtcapaciteit, zo lichtte Marco Roosen van Rijkswaterstaat en TU Delft toe in zijn presentatie. Vooral de invloed van de korrelafmetingen zorgt voor de nodige discussie. Grote korrels hebben dankzij de zogenoemde aggregate interlock een positieve invloed op de dwarskrachtweerstand. Daardoor is afstemming tussen leverancier, aannemer en constructeur des te belangrijker. Constructeur moet immers weten met welke korrelgrootte hij kan rekenen en de aannemer moet het beton ook nog eens goed kunnen verwerken.
De nieuwe Eurocode wordt waarschijnlijk pas in 2029 aangewezen door het Bbl, maar de nieuwe regels zijn nu al opgenomen in de nieuwe nationale bijlage bij Eurocode 2 en in de ROK en RBK van Rijkswaterstaat.

Praktische betonkeuzes in uitvoering

Marc Kreling, ontwerpleider op diverse projecten in het land, putte in zijn presentatie uit talloze praktijkvoorbeelden om te onderbouwen waarom een integrale aanpak van ontwerp tot en met de uitvoeringsfase tot betere resultaten leidt. Specificaties worden nog te vaak vanuit één invalshoek opgesteld. Niet zelden bepaalt een constructeur de sterkte en de milieuklasse, zonder voldoende rekening te houden met de consequenties. Maar zaken als sterkte-ontwikkeling, warmteontwikkeling, nabehandeling, toleranties zijn van belang voor álle vakgebieden. De voorbeelden van de problemen die dat kan opleveren zijn legio: te hoge sterkte als gevolg van een strenge milieuklasse en daardoor risico op krimpscheuren, onzorgvuldige uitvoering en daardoor een te geringe dekking en dus sterkte, te grote wapeningsdichtheid en daardoor te slechte verdichting.

Toepassing T-heads

Emeritus hoogleraar Joost Walraven (TU Delft) ging in op kopdeuvelstaven (T-heads). Het is een toepassing die in de uitvoering een hoop sores kan besparen, doordat ze dwarskrachtbeugels kunnen vervangen. De manier van aanbrengen van de staven heeft echter veel invloed op de werking ervan. Nieuwe inzichten, onderzocht naar aanleiding van een toepassing van deze staven in de Oosterweelverbinding, laten zien dat wat die plaatsing betreft er meer mogelijk is dan aanvankelijk gedacht. Zo toont een aangepast model, onderbouwd met niet-lineaire eindige-elementenberekeningen, een deugdelijke krachtswerking aan als de staaf tussen de hoofdwapening wordt aangebracht. Op die manier wordt de uitvoering een stuk eenvoudiger en minder foutgevoelig.

Hybride workflows met AI

De uitsmijter van de bijeenkomst was aan Nynke ter Heide (Vidabo), aandacht besteedde aan de invloed die AI heeft in de bouw. Allereerst ging zij in op de mogelijkheden die AI biedt voor constructeur, betontechnoloog en aannemer, waarbij duidelijk werd dat AI meer is dan alleen ChatGPT of andere Large Language Models (LLM’s). AI is geen magische oplossing voor alles, een samenwerking tussen mens en machine is essentieel. Menselijk controle en supervisie is noodzakelijk. Je moet altijd steven naar human-in-the-loop en zo hybride workflows creëren. Ook moet je voortdurend bewuste keuzes maken, te beginnen met zaken die zo min mogelijk frictie opleveren.

Het was kortom een leerzame en interessante middag. Het belang van samenwerking wordt breed gedeeld, bleek ook wel uit de grote opkomst van ruim 100 Stubeco-/Stutech-/Stufib-leden. Tijdens de borrel en het diner was er voldoende ruimte om met mensen van buiten het eigen vakgebied te spreken en zo te leren van andere inzichten.